רשימת מרחבים
דפי הסבר ותרגול(כולל תשובונים)

ألفِعْل الْعَرَبِيّ  -  ألماضي
                                 הבניין הראשון

הפועל הסיומת כינוי הגוף
ذَهَبْتُ _ ْ تُ أنَا
ذَهَبْتَ _ ْ تَ أنْتَ
ذَهَبْتِ _ ْ تِ أنْتِ
ذَهَبَ - هُوَ
ذَهَبَتْ _ َ تْ هِيَ
ذَهَبْنَا _ ْ نَا نَحْنُ
ذَهَبْتُمْ _ ْ تُمْ أنْتُمْ
ذَهَبْتُنَّ _ ْ تُنَّ أنْتُنَّ
ذَهَبُوا _ ُ وا هُمْ
ذَهَبْنَ _ ْ نَ هُنَّ

שימו לב:
1. גופי הנוכחים מתחרזים: أنْتَ ذهبْتَ, أنْتِ ذَهَبْتِ, أنْتُمْ ذَهَبْتُمْ, أنْتُنَّ ذَهَبْتُنَّ

2. בכינויי הגוף יש שדה ّ בשני כינויים: أنْتُنَّ+ هنَّ, בפעלים יש שדה ّ רק בגוף אתן: ذَهَبْتُنَّ

3. יש להבחין בהבדל בין הגופים "אנחנו" ו"הן": ذَهَبْنَا--- ذَهَبْنَ

4. ל' הפועל מנוקדת בסוכון (חוץ מבגופים: הוא, היא והם)

פעלים שימושיים:

كَتَبَ
כתב تَرَكَ
עזב,השאיר وَصَلَ
הגיע نَزَلَ
ירד خَرَجَ יצא دَخَلَ
נכנס
شَرِبَ
שתה فَهِمَ
הבין سَمِعَ
שמע رَكِبَ
נסע قَدِمَ
הגיע   كَرِه
َשנא
نَقَلَ
העביר فَتَحَ
פתח ذَهَبَ
הלך قَعَدَ
ישב جَلَسَ
ישב طَلَبَ
ביקש


נתחו את הפעלים הבאים לשורש ולגוף:
גוף שורש
 
دَفَعْتَ
 
وَهَبْتُنَّ
 
أَكَلْتِ
 
لَبِسَ
 
سَكَنُوا
 
رَفَضْتُ
 
أَخَذَتْ
 
حَملْتُمْ
 
سَأَلْنَا
 
عَمِلْنَ

תרגמו לערבית את הפעלים הבאים:
1. הם פתחו                                                     2. אני ישבתי

3. הם שמעו                                                      4. הן הגיעו

5. אתה פתחת                                                    6. היא נסעה

7. את הגעת                                                       8. אנחנו שתינו

9. אני שתיתי                                                     10. אתן ישבתן

11. הן עזבו                                                       12. היא הבינה

13. הוא שנא                                                      14. אנחנו יצאנו

15. הם העבירו


ألْمُضَارِع – העתיד

זכרו!
1. כל פועל בעתיד פותח באות אית"ן כמו בעברית (למעט גוף הן תכתובנה לעומת يَكْتُبْنَ: ת' בעברית לעומת ي בערבית)
אותיות אית"ן מנוקדות בפתחה.

2. פ' הפועל מנוקדת בסכון.

3. הניקוד של ע' הפועל משתנה. (  ُ   َ  ِ )

4. המוספיות הסופיות:
א. אם בעברית אין מוספית סופית (בגופים אני, אתה, הוא, היא ואנחנו)- גם בערבית אין מוספית, ול' הפועל תנוקד  ב-ד'מה        يَكْتُبُ

ב. אם בעברית מוסיפים ו' או י'- (בגופים את, אתם והם) גם בערבית מוסיפים את אותה אות+ نَ
تَكْتُبِينَ             تَكْتُبُونَ

ג. בגופים אתן והן: ל' הפועל תנוקד בסכון+ نَ          تَكْتُبْنَ

הנטייה של הפועל كَتَبَ: עה"פ בד'מה
أنَا أَكْتُبُ
أنت تَكْتُبُ
أَنْتِ تَكْتُبِينَ
هُوَ يَكْتُبُ
هِيَ تَكْتُبُ
نَحْنُ نَكْتُبُ
أَنْتُمْ تَكْتُبُونَ
أَنْتُنَّ تَكْتُبْنَ
هُمْ يَكْتُبُونَ
هُنَّ يَكْتُبْنَ

השלימו את הטבלה שלפניכם:

                                              הגוף                                                                   הגוף
تَنْزِلِينَ  أَشْرَبُ
تَلْبَسُونَ  تَطْلُبِينَ
تَذْهَبْنَ  تَسْمَعُ
أَجْلِسُ  يَقْعُدُونَ
يَأْكُلُونَ  يَجْلِسْنَ
تَلْعَبُ  نَخْرُجُ
يَعْرِفُ  تَأْكُلِينَ
تَتْرُكُونَ  تَشْرَبِينَ
تَشْرَبِينَ  يَلْعَبُونَ
نَفْهَمُ  تَفْتَحُونَ

צרו את הפעלים הבאים:
                                                                          ניקוד
השורש                              הגוף                           עה"פ                    הפועל
   َ  أنْتُمْ ركب

   ُ أنتِ ترك
   َ هو سأل
  ِ  أنتنَّ عرف
   ُ نحنُ كتب
   َ أنا فتح
  َ أنتَ لعب
  ِ هُمْ جلس




הציווי   ألأمر

הציווי קיים בארבעה גופים: אתה, את, אתם ואתן.

הציווי נגזר מהעתיד בהשמטת אות האית"ן ובקיצור הסיומת של הפועל בדומה לעברית.


שימו לב לכך שכשהשמטנו את אות האית"ן, הפועל פותח בסוכון. כיוון שמילה לא יכולה לפתוח בסוכון, יש להוסיף אלף לפני  הפועל.

כיצד ננקד את האלף?

עפ"י תנועת עה"פ בעתיד:

תנועת האלף בציווי תנועת ע' הפועל בעתיד
أُ   أدْخُلْ _ ُ  تَدْخُلُ
إِ   إذْهَبْ                    _ َ تَذْهَبُ
إِ   إجْلِسْ                _ ِ تَجْلِسُِ



נטיית הציווי:
הציווי העתיד
أُدْخُلْ أنْتَ تَدْخُلُ
أُدْخُلِي أنتِ تَدْخُلِينَ
أُدْخُلُوا (שימו לב לאלף החוצצת) أنتم تَدْخُلُونَ
أُدْخُلْنَ أنتُنَّ تَدْخُلْنَ

צרו את צורת הציווי מהפעלים הבאים:

1. تَسْمَعِينَ

2. تَرْكَبُ

3. تَفْهَمُونَ

4. تَخْرُجُ

5. تَدْخُلْنَ

6. تَذْهَبِينَ

7. تَرْجِعِينَ

8. تَسْأَلُ

9. تَقْعُدْنَ

10. تَفْتَحُ

11. تَلْعَبُونَ

12. تَنْزِلْنَ

לפניכם פעלים בעבר. הפכו אותם לעתיד, ואח"כ אם אפשר גם לציווי:

                                    תנועת
הפועל בעבר                    עה"פ             העתיד                                הציווי (אם יש)

ِ رَجَعْتَ

ُ دَخَلَتْ

ُ هَرَبْنَا

ُ تَرَكْتُنَّ

ُ كَتَبْتُ

َ شَرِبْنَا

ِ رَجَعْنَا

ُ دَخَلُوا

ُ هَرَبْتُمْ

ُ كَتَبَ

ِ نَزَلْتِ

َ فَتَحْتَ

ُ سَكَنْتُ

َ فَهِمْتُمْ

َ دَفَعْتُ

َ سَمِعْنَ

َ فَهِمْتَ

َ دَفَعْتِ

َ سَمِعْتُ

ُ طَلَبْتُنَّ

לפניך פעלים בציווי:

באיזה גוף הפעלים?

أُسْكُتْ-

إنْزِلُوا-

إسْمَحِي-

أُكْتُبُوا-

إفْتَحِي-

إذْهَبُوا-

أُقْعُدْنَ-

إجْلِسْ-

إلْبَسْنَ-

أُخْرُجْنَ-

أُدْخُلْ-

إقْرَأْ-

לפניך פעלים בעבר. הפוך אותם לעתיד, ואח"כ אם אפשר גם לציווי:

                                    תנועת
הפועל בעבר                    עה"פ             העתיד                                הציווי (אם יש)

ِ رَجَعْتِ

ُ دَخَلَتُ

ُ هَرَبْتُ

ُ تَرَكَ

ُ كَتَبَتْ

َ شَرِبْنَ

ِ رَجَعْنَ

ُ دَخَلَ

ُ هَرَبَتْ

ُ كَتَبْنا

ِ نَزَلْتُنَّ

َ فَتَحَ

ُ سَكَنُوا

َ فَهِمْتُ

َ دَفَعْتَ

َ سَمِعْتِ

َ فَهِمْتُمْ

َ دَفَعَتْ

َ سَمِعُوا

ُ طَلَبْتَ







דפי חזרה לבחינה בערבית (כולל תשובונים)

חלק א': ניתוח פעלים בעבר, בעתיד ובציווי לשורש, זמן וגוף:
גוף זמן שורש
  
أُدْخُلِي
  
تَطْلُبِينَ
  
فَتَحْتَ
  
وَصَفْتُنَّ
  
يَجْلِسُ
  
أَخَذْتَ
  
إجْلِسْنَ
  
تَقْعُدْنَ
  
رَكِبْنَ
  
يَقْعُدْنَ
  
وَصَلْنَ
  
إسْمَعْ






גוף זמן שורש

أنتِ
ألأمر
دخل
أُدْخُلِي

أنتِ
ألْمُضَارِع
طلب
تَطْلُبِينَ

أنتَ
ألْمَاضِي
فتح
فَتَحْتَ

أنْتُنَّ
ألْمَاضِي
وصف
وَصَفْتُنَّ

هُوَ
ألْمُضَارِع
جلس
يَجْلِسُ

أَنْتَ
ألْمَاضِي
أخذ
أَخَذْتَ

أَنْتُنَّ
ألأمر
جلس
إجْلِسْنَ

أَنْتُنَّ
ألْمُضَارِع
قعد
تَقْعُدْنَ

هُنَّ
ألْمَاضِي
ركب
رَكِبْنَ

هُنَّ
ألْمُضَارِع
قعد
يَقْعُدْنَ

هُنَّ
ألْمَاضِي
وصل
وَصَلْنَ

أَنْتَ
ألأمر
سمع
إسْمَعْ








גוף זמן שורש
  
إفْتَحُوا
  
سَأَلْتُ
  
أُتْرُكْ
  
أَحْمِلُ
  
إسْمَحِي
  
أُخْرُجْنَ
  
نَسْمَعُ
  
سَمِعْتُنَّ
  
إرْكَبْ
  
أُقْعُدِي
  
أَكَلْتُمْ
  
هَرَبَتْ









גוף זמן שורש

أَنْتُمْ
ألأمر
فتح
إفْتَحُوا

أنَا
ألْمَاضِي
سأل
سَأَلْتُ

أَنتَ
ألْمُضَارِع
ترك
أُتْرُكْ

أنَا
ألْمُضَارِع
حمل
أَحْمِلُ

أنتِ
ألأمر
سمح
إسْمَحِي

أنتنَّ
ألأمر
خرج
أُخْرُجْنَ

نَحْنُ
ألْمُضَارِع
سمع
نَسْمَعُ

أنتنَّ
ألْمَاضِي
سمع
سَمِعْتُنَّ

أنتَ
ألأمر
ركب
إرْكَبْ

أنتِ
ألأمر
قعد
أُقْعُدِي

أَنْتُمْ
ألْمَاضِي
أكل
أَكَلْتُمْ

هِيَ
ألْمَاضِي
هرب
هَرَبَتْ





           ألوَزْن الأوَّل- إسْم الفَاعِل وَاسْم الْمَفْعُول

צורת הבינוני הפועל בבניין ראשון בנויה על משקל فَاعِل*.
צורת הבינוני הפעול בבניין הראשון בנויה על משקל مَفْعُول.
إسم الفاعل إسم المفعول
كَاتِب مَكْتُوب
كَاتِبَة مَكْتُوبَة
كَاتِبُونَ مَكْتُوبُونَ
كَاتِبَات مَكْتُوبَات


* הריבוי של חלק מצורות הבינוני הפועל, המשמש כשם עצם והמציין לרוב עיסוק, בנוי על משקל
فُعَّال: عُمَّال, رُكَّاب, تُجَّار, سُكَّان, سُيَّاح.

שימושי הבינוני הפועל:
א. שם עצם:
وَالِد הורה, سَاكِن תושב, شَارِع רחוב, حَادِث מקרה, תאונה, هَاتِف טלפון, لاعِب שחקן, طَالِب סטודנט, תלמיד.
ב. שם תואר:
عَاجِل דחוף, كامِل שלם, מלא, بَارِد קר, سَاخِن חם, وَاسِع רחב, מרווח.
ג. עושה הפעולה:
ذَاهِب הולך, قَادِم בא, نَازِل יורד, رَاجِع חוזר.

שימושי הבינוני הפעול:
א. שם עצם:
مَنْدُوب נציג, مَوْضُوع נושא, مَجْنُون משוגע, مَكْتُوب מכתב.
ב. שם תואר:
مَمْنُوع אסור , مَشْهُورמפורסם, مَبْسُوط מרוצה, مَشْغُول עסוק, مَعْرُوف ידוע.
ג. מקבל הפעולה:
مَفْهُوم מובן, مَطْلُوب מבוקש, مَفْتُوح פתוח.






          ألوَزْن الأوَّل- إسْم الفَاعِل وَاسْم الْمَفْعُول

לפניכם צורות בינוני פועל ובינוני פעול בבניין הראשון. נתחו אותן לשורש, בניין, זמן וגוף:

שורש בניין זמן גוף
جَامِعَة   
جالِسَات   
مَزْرُوع   
وَاقِف   
مَعْلُوم   
مَجْمُوعَة   
فَارِغ   
كَاذِبَة   
مَأكُولات   
سَامِعَة   
مَشْرُوبَات   
لابِسَة   
فاهِمَة   
مَتْرُوك   
حَاسِبَة   
مَسْمُوح   
سَاكِنَات   
مَشْرُوع